اجرای طرح خانواده سالم در ۳۶۰۰ مرکز بهداشت | خانواده‌ها در این طرح چه آموزش‌هایی می‌بینند؟ | انجام غربالگریِ روان برای متقاضیان
تاریخ انتشار: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۸۱۶۵۵
همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: هفته سلامت، مناسبتی است که هر سال از اول تا هفتم اردیبهشت، برای تاکید بر اولویت‌های ملی سلامت در کشور برگزار می‌شود. امسال روز پنجم این هفته (۵ اردیبهشت) به «سلامت خانواده و فرهنگ سلامت» اختصاص دارد. در این میان مهم‌ترین مأموریت وزارت بهداشت برای دستیابی به اهداف سلامت، ارتقای سلامت خانواده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برنامه سلامت خانواده در دولت سیزدهم با رویکرد دیگری آغاز شد و طی سال گذشته در ۱۹۵ شهر اجرا شد و تلاش وزارت بهداشت این است که تا پایان دولت سیزدهم بتواند تمام شهرستان‌های کشور را تحت پوشش برنامه سلامت خانواده قرار دهد.
برنامه سلامت خانواده در حالی مورد توجه وزارت بهداشت در دولت سیزدهم قرار گرفته که پیش از این - در دهه هشتاد - برنامه پزشک خانواده در کشور اجرایی شد و تعدادی از کارشناسان معقدند که اهداف وزارت بهداشت در دولت سیزدهم برای اجرای برنامه سلامت خانواده، همان پزشک خانواده است اما با یک اسم دیگر و به نوعی موازی‌کاری محسوب می‌شود. عده دیگری از کارشناسان اما معتقدند برنامه جدید وزارت بهداشت درباره سلامت خانواده که قرار است از تیرماه اجرایی شود، با رویکردها و اولویت‌های کاربردی‌تری در دستور کار است.
تلاش برای ازتقای سواد سلامت خانوادهدکتر ریحانه فیاض، دکترای روانشناسی سلامت و رئیس اداره تحول دفتر سلامت روانی - اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در گفتگویی با همشهری درباره این برنامه توضیح می‌دهد و می‌گوید: افزایش سواد سلامت خانواده، یکی از موضوعاتی است که بخشی از آن بر عهده وزارت بهداشت است و ما تلاش داریم سهم خود را به درستی انجام دهیم. برای این مهم، یک بسته تهیه و تدوین کرده‌ایم که در مراحل پایانی کار است و تیرماه امسال در سراسر مراکز بهداشتی کشور اجرایی خواهد شد.
دکتر فیاض با بیان این که این بسته با نام «سبک زندگی روانی - اجتماعی سالم و برنامه خانواده منسجم و سالم» در دست تدوین است، می‌گوید: ما این برنامه را بر اساس پژوهشی که در سال ۱۴۰۲ در وزارت بهداشت انجام دادیم، تدوین کرده‌ایم. در این پژوهش، مسائل روانشناختی کشور را از ۳ روش احصا کردیم که یکی از مهم‌ترین روش‌ها «گروه متخصص متمرکز» بوده است. در این پژوهش به یکی از مسائل مهم روانی کشور رسیدیم و آن، خانواده سالم و منسجم است. ذیل این محتوا ما افزایش مهارت‌های روابط زناشویی، مسائل خانوادگی مثل خواهر-برادری و فرزند-والدینی، حل تعارض‌های زناشویی، حل تعارضات داخل خانواده، حل تعارض‌های مرتبط با نوجوانان، آگاهی‌سازی‌های پیش از ازدواج، آگاه‌سازی افراد درباره طلاق، پیشگیری از طلاق و آگاه‌سازی خانواده‌هایی که در معرض خطر طلاق‌اند را داریم.
انجام غربالگری روان روی متقاضیانبسته آموزشی خانواده سالم و منسجم قرار است در مراکز بهداشت سراسر کشور و توسط روانشناسان و کارشناسان سلامت روان به خانواده‌های متقاشی آموزش داده شود.
رئیس اداره تحول دفتر سلامت روانی - اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در این رابطه توضیح بیشتری می‌دهد و می‌گوید: در حال حاضر ما در مناطق شهری پرجمعیت کشور حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد و در شهرهای کوچک‌تر و مناطق روستایی حدود ۸۰ درصد مراجعه به مراکز بهداشت را داریم و می‌توان از این فرصت استفاده کرد و بسته‌های آموزشی را در اختیار خانواده‌های متقاضی گذاشت.
به گفته این کارشناس‌مسئول، ابتدا یک غربالگری روانی روی مراجعینِ متقاضی انجام می‌شود و با پرسیدن چند سؤال مشخص می‌شود که آن خانواده نیازمند دریافت این بسته است یا نه. بعد از آن افراد برای دریافت بسته‌های آموزشی مثل موشن‌گرافی‌ها و کارگاه‌های ضبط‌شده و کارگاه های حضوری راهنمایی می‌شوند. تمرکز اصلی ما روی کارگاه‌های حضوری است.
دکتر فیاض با بیان این که مراقبان سلامت یا به‌ورزانِ فعال در مراکز بهداشت موظفند که در همان مرحله اول، غربال سلامت روان را برای متقاضیان انجام دهند، ادامه می‌دهد: ما ۱۸۰۰ مرکز بهداشت در سراسر کشور داریم که هر کدام یک تا ۲ روانشناس دارند که می‌شود ۳ هزار و ۶۰۰ نفر روانشناس ستادی و محیطی. افرادی که به این مراکز مراجعه می‌کنند، بعد از غربالگری، توسط این روانشناسان آموزش داده می‌شوند و بسته‌ها هم در اختیارشان گذاشته می‌شود.
افزایش سواد سلامت، وظیفه ماسترئیس اداره تحول دفتر سلامت روانی - اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال که بسته خانواده سالم توسط چه کارشناسانی تدوین شده است، می‌گوید: وزارت بهداشت معمولا این گونه پژوهش‌ها را برون‌سپاری می‌کند. بسته خانواده سالم توسط متخصصان روانشناسی و مشاوره که عضو هیئت علمی هستند و در زمینه مسائل خانواده تخصص دارند، تدوین شده است.
این مسئول در پاسخ به این سؤال که آیا بسته جدید وزارت بهداشت در مقایسه با بسته‌های قبلیِ دولت‌های قبلی موازی‌کاری محسوب نمی‌شود، توضیح می‌دهد: ما این بسته را با رویکردها و اولویت‌های جدیدتر تدوین کرده‌ایم و قرار است ارائه کنیم. همان‌طور که توضیح دادم، برای تدوین آن، مسائل روز روانشناختی کشور احصا شده است. قبلا تمرکز این برنامه روی مسائلی مثل خشونت خانگی، همسرآزاری، کودک‌آزاری و مهارت‌های زندگی بود، اما ما در تدوین جدید تغییر رویکرد داده و مدل کار را هم تغییر داده‌ایم و به جای تمرکز بر همسرآزاری و ... تمرکز خود را بر خانواده سالم و منسجم، فرزندپروری و مواردی از این دست گذاشته‌ایم. و همان طور که گفتم، قرار است این بسته آموزشی با مدل کارگاهی ارائه شود.
بیشتر بخوانید؛
سیاست‌های کلی نظام سلامت 10 ساله شد اما اجرا نشد | از عقب ماندگی در حوزه پیشگیری تا غلفت از حوزه توانبخشی وسط این همه مشکلات هم می‌توانیم شاد باشیم | بعضی‌ها عادت به غر زدن دارند | عادت کرده‌ایم همیشه شاکی باشیمدکتر فیاض تاکید می‌کند: در هر حال یکی از اقدامات حوزه وزارت بهداشت، افزایش سواد سلامت است و ما هم موظفیم تلاش خود را برای اثربخشی آن انجام دهیم.
به گفته این کارشناس‌مسئول، تمرکز این بسته آموزشی در مرحله اول فعلا روی مراجعان متقاضی است اما که در مراحل بعدی قصد داریم افرادی که مراجعه نمی‌کنند را هم درگیر آموزش کنیم.
آیا این برنامه موفق می‌شود؟اما آیا وزارت بهداشت به تنهایی می‌تواند در ارتقای سواد سلامت خانواده قدمی بردارد و به موفقیت برسد؟ موضوعی که عده‌ای از کارشناسان می‌گویند برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع که از سال‌ها پیش آغاز شد، راه به جایی نبرد و موفق نشد. چه برسد به چنین برنامه‌ای که هم در نقطه آغاز است و هم در موازات برنامه قبلی است.
اما دکتر فیاض تاکید دارد که اثربخشی مشارکت در کارگاه‌ها و دریافت بسته‌های آموزشی قبلا در وزارت بهداشت بررسی شده و واقعا اثربخشی دارد. هرچند نقص‌هایی هم دارد. چون ممکن است به دلیل ضعف اطلاع‌رسانی و ... افراد کمتری از آن مطلع شوند. ما برنامه‌ریزی داریم که با سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌های هم رایزنی کنیم و با کمک آنها پوشش این برنامه را بیشتر کنیم و آموزش و توانمندسازی افراد و خانواده‌ها را در قالب‌های دیگر هم ارائه دهیم.
کد خبر 846677 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها پزشک خانواده سلامت وزارت بهداشت و درمان خانواده مهارت‌ها خانوادهمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: پزشک خانواده سلامت وزارت بهداشت و درمان خانواده مهارت ها خانواده اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت برنامه سلامت خانواده وزارت بهداشت مراکز بهداشت خانواده سالم دولت سیزدهم سواد سلامت خانواده ها دکتر فیاض کارگاه ها بسته ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۸۱۶۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کمبود نیروی پرستاری، یک مسئله جهانی است
به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، عباس عبادی، در دومین روز از اجلاس مدیران پرستاری کشور که با حضور دستیار رییس جمهور در پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی در مشهد مقدس برگزار شد، با بیان اینکه کمبود پرستار یک مساله جهانی است، اظهار کرد: در جهان ۲۸ میلیون نفر کادر پرستاری مشغول خدمت رسانی هستند، اما نیاز جهان ۳۴ میلیون پرستار است، یعنی با کمبود ۶ میلیون پرستار در جهان مواجه هستیم، از این رو سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد که گسترش خدمات سلامت از حوزه پرستاری تعمیق بیشتری پیدا کند تا عدالت در سلامت، محقق شود.
وی با تاکید بر اینکه موضوع عدالت در سلامت از اولویت های وزارت بهداشت محسوب می شود، افزود: عدالت در سلامت به معنای دسترسی آسان و ارزان مردم به خدمات باکیفیت و ایمن است.
عبادی ادامه داد: میانگین سهم سلامت از درآمد ناخالص داخلی در اکثر کشورهای جهان ۸ درصد است، این شاخص در برخی کشورهای پیشرفته به ۱۱ درصد نیز می رسد، اما در کشور ما ۳ تا ۵ درصد بوده است. در دوره کرونا که نگاه ویژه ای به حوزه سلامت شد، این عدد افزایش پیدا کرد و اکنون به ۳ تا ۴ درصد از سهم تولید ناخالص ملی رسیده است.
انسان سالم محور توسعه پایدار است
وی با بیان اینکه انسان سالم محور توسعه پایدار است، تصریح کرد: حوزه سلامت در توسعه هر کشوری اهمیت دارد. در 100 سال گذشته نگرانی جامعه بشریت محدود به سلامت جسمانی بود، اما بعد از توسعه فناوری ها و سرعت بیش از حد زندگی روزمره، به تدریج موضوعاتی مانند سلامت روان، سلامت اجتماعی و معنوی نیز مورد توجه قرار گرفتند.
وی ادامه داد: در کنار سلامت جسمانی، سلامت روان نیز از جمله موضوعاتی است که اگر به آن پرداخته نشود، جهان در یمرز بحران قرار می گیرد.
معاون پرستاری وزارت بهداشت با بیان اینکه در زمینه در دسترس بودن و ارزان بودن خدمت موانعی وجود دارد، خاطرنشان کرد: یکی از رویکردهایی که کشورها به کار گرفته اند، استفاده از نیروهای چندکاره است. پرستاران این قابلیت را دارند که بر اساس برنامه های درسی شان در حوزه های پیشگیری، ارتقای سلامت، مراقبت و درمان و توانبخشی مشارکت کنند. برای مثال، در کشورهای حوزه اسکاندیناوی اولین مراجعه مردم به پرستاران است و برآوردها نشان داده ۸۵ درصد خدمات اولیه سلامت توسط این نیروها قابل انجام است.
وی با بیان اینکه در سال های اخیر، پرستاری در منزل توسعه خوبی نداشته است، یادآور شد: البته در دولت سیزدهم در برنامه هفتم توسعه به پوشش بیمه ای خدمات پرستاری در منزل اشاره شده است که امید می رود وضعیت را بهبود بخشد.
عبادی درباره آمار پرستاران فعال در کشور، تصریح کرد: در حوزه درمان و مراقبت گروه پرستاری، ۲۳۰ هزار نفر در مراکز درمانی فعال هستند و این عدد در بین جمعیت ۵۵۰ هزار نفری کارکنان وزارت بهداشت قابل توجه است، بنابراین پرستاران می توانند در سنجه های مختلف نظام سلامت اثرگذار باشند و رضایت آنها نیز به رضایت گیرندگان خدمت منجر می شود.
وی با بیان اینکه جمعیت پرستاران به لحاظ تعداد بعد از جمعیت معلمان در آموزش و پرورش دومین رتبه را در کشور دارد، بیان کرد: براساس فرمایشات رهبر معظم انقلاب، بی توجهی به پرستاری، بی توجهی به سلامت جامعه است و این موضوع نگاه ما به پرستاری را ویژه تر می کند و دغدغه ما در رابطه با سلامت مردم را افزایش می دهد. از سوی دیگر پرستاران نقش های متنوعی در نظام سلامت ایفا می کنند و با توجه به اینکه تا ۳۰ سال آینده یک چهارم جمعیت سالمند می شوند، جایگاه آنها در نظام سلامت باید ارتقا پیدا کند.
معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به اینکه در رشته های پرستاری، اتاق عمل و فوریت های پزشکی سالانه ۱۵ هزار نفر در گروه پرستاری تربیت می شوند، خاطرنشان کرد: درحال حاضر، در دانشگاه های علوم پزشکی کشور ۱۳ رشته کارشناسی ارشد پرستاری وجود دارد که شامل مراقبت های ویژه کودکان و نوزادان، اورژانس، سلامت جامعه، سلامت روان، پرستاری و سایر رشته هاست.
نقش پررنگ بانوان در حرفه پرستاری
وی با اشاره به نقش پررنگ بانوان در حرفه پرستاری، بیان کرد: در دنیا ۹۰ درصد پرستاران را بانوان و ۱۰ درصد را آقایان تشکیل می دهند، اما در کشور ما پذیرش دانشجویان مرد افزایش یافته و ۷۵ درصد پرستاران، زن و ۲۵ درصد آنها، مرد هستند.
عبادی افزود: جمعیت بزرگ بانوان در این حرفه نشان از تاثیرگذاری زنان در اجتماع دارد و نیاز به توجه خاص به این گروه را بیشتر می کند.
وی گفت: ماهیت شغل پرستاری، سخت و دشوار است، زیرا خدمت پرستاری لحظه ای متوقف نشده و مراقبت از بیمار در شیفت های پی در پی ادامه دارد.
معاون پرستاری وزارت بهداشت در ادامه سخنانش ضمن قدردانی از تلاش های ارزشمند دستیار رییس جمهور در پیگیری حقوق و آزادی های اجتماعی، در زمینه پیگیری فرآیند نگارش لایحه حمایت مادی و معنوی از پرستاران، گفت: این لایحه به انجمن های پرستاری ارسال شده و در این زمینه نیاز به حمایت بیشتری داریم.
وی گفت: امیدواریم پس از تدوین لایحه نهایی و چکش کاری آن در وزارت بهداشت، از ظرفیت های نهاد ریاست جمهوری برای ابلاغ آن نیز بهره ببریم تا خدمات سلامت توام با حفظ کرامت مردم و پرستاران، با کیفیت بالا به جامعه ارائه شود.
انتهای پیام/
ورود دادستان کلاله به موضوع مفقودی «یسنا»